ایران در جمع ۱۰ کشور دارای چرخه کامل پرتاب ماهواره جهان

به گزارش پایگاه خبری خبرشهر، حسن سالاریه؛ رئیس سازمان فضایی ایران اظهار کرد: در میان بیش از ۲۰۰ کشور جهان، فقط ۱۰ یا ۱۱ کشور توانمندی کامل در حوزه پرتاب و تولید پرتابگر و اجزای خانواده صنعت فضایی را دارند که ایران نیز در این فهرست قرار گرفته است. این کشورها کمتر از ۱۰ درصد کشورهای دنیا هستند و شامل قدرت‌هایی چون روسیه، چین، امریکا، برخی کشورهای اروپایی و ژاپن می‌شوند که سالیان طولانی در عرصه صنعت فضایی پیشرو بوده‌اند.

وی افزود: جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر توان بومی و داخلی در حال توسعه هم‌زمان ماهواره و پرتابگر است که این امر با پیچیدگی‌های فراوان فناوری فضایی همراه است. ما از ماهواره‌های ساده آغاز کردیم؛ هرچند همین ماهواره‌های به‌ظاهر ساده دارای جزئیات طراحی بسیار بالا و ابعاد ناشناخته‌اند، زیرا شرایط عملکرد آن‌ها در مدار مشابهی روی زمین وجود ندارد و حتی در آزمایشگاه نیز امکان بازآفرینی کامل این شرایط فراهم نیست.

سالاریه ادامه داد: روند پیشرفت کشور در تصویربرداری فضایی از ماهواره‌های با دقت حدود هزار متر و چند صد متر آغاز شد، سپس به چند ده متر و اکنون به چند متر رسیده‌ایم. این ماهواره‌ها توسط تیم‌های تخصصی در مراکز مختلف دولتی شامل دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی وابسته به دولت و برخی شرکت‌های دولتی ساخته شده‌اند.

به گفته رئیس سازمان فضایی ایران، نیروی انسانی کشور در ابتدای دهه ۸۰ آشنایی و تجربه جدی در این صنعت نداشت؛ اما از نیمه دوم این دهه و با تعریف پروژه‌های ماهواره‌سازی در دانشگاه‌هایی چون شریف، امیرکبیر، علم و صنعت و مالک‌اشتر، موج تربیت نیروی انسانی آغاز شد. این نیروها عمدتاً خودآموخته‌اند و با مطالعه اسناد، طراحی، ساخت آزمایشگاهی و آزمون در شرایط شبه‌فضایی موفق شدند نخستین ماهواره‌ها را بسازند و برای عملیات در مدار آماده کنند.

وی تأکید کرد: ساخت هر ماهواره، بسته به پیچیدگی بالای فناوری، معمولاً دو تا چهار سال طول می‌کشد. نقطه عطف این مسیر، پرتاب موفق ماهواره امید در سال ۱۳۸۷ بود که برای نخستین بار اعتماد به توانایی قرار دادن جرم در مدار را در کشور ایجاد کرد. پس از آن ماهواره‌های دیگری نیز ساخته و پرتاب شدند، هرچند به دلیل ماهیت یادگیری و اکتساب فناوری در مراحل نخست، تجهیزات و اجزای استفاده‌شده عمر طولانی نداشتند.

سالاریه گفت: ماهواره‌سازی در ایران عمدتاً به‌صورت تک‌سازی انجام می‌شود؛ برخلاف تصوری که گاهی ایجاد می‌شود که صدها یا هزاران ماهواره ساخته‌ایم. تنها در سال‌های اخیر، با پروژه منظومه ماهواره‌ای شهید سلیمانی در حوزه باریک‌باند، مفهوم تولید تعدادی در ماهواره‌سازی وارد ادبیات کاری ما شده است.

وی با اشاره به مقایسه‌های رایج با پروژه‌هایی مانند استارلینک اضافه کرد: در آنجا ممکن است ۳۰ ماهواره در دو یا سه ماه ساخته شود، اما باید توجه داشت که این سطح از تولید، متعلق به پیشرفته‌ترین شرکت خصوصی فضایی دنیا است. ما اکنون در حال تثبیت فناوری و عبور از مرحله تحقیق و توسعه به مرحله ابتدایی “ساخت تعدادی” هستیم و لازم است با نگاهی واقع‌بینانه، ظرفیت‌های کشور را با غول‌های فضایی جهان مقایسه کنیم.