رزمایش سهند ۲۰۲۵؛ نمایش همگرایی امنیتی شرق و نقش تازه ایران در معماری نظم نوین

رزمایش مشترک ضدتروریستی «سهند ۲۰۲۵» به‌عنوان دومین مانور سازمان همکاری شانگهای، با حضور اعضا و مهمانانی از بیش از ۱۰ کشور به میزبانی سپاه پاسداران در آذربایجان‌شرقی آغاز شده است. این مانور که ادامه رزمایش سال گذشته در چین است، نشانه‌ای از تغییر رویکرد سازمان شانگهای از همکاری‌های صرفاً سیاسی–اقتصادی به سمت همگرایی جدی امنیتی و تقویت معماری جدید شرق تلقی می‌شود.

در این رزمایش پنج‌روزه، کشورهایی مانند ایران، چین، روسیه، هند، پاکستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان به همراه برخی کشورهای مهمان مشارکت دارند. هدف اصلی مانور، ارتقای توان عملیاتی یگان‌های ویژه، تبادل تجربیات ضدتروریستی و تقویت هماهنگی امنیتی اعضای سازمان عنوان شده است؛ اقدامی که در شرایط افزایش تهدیدات فراملی و بی‌ثباتی‌های منطقه‌ای اهمیت ویژه‌ای دارد.

برگزاری رزمایش در ایران پیام‌های سیاسی و اقتصادی قابل‌توجهی نیز دارد. انتخاب ایران، به‌ویژه استان آذربایجان‌شرقی، نشان‌دهنده اعتماد اعضای شانگهای به ظرفیت‌های امنیتی و موقعیت ژئوپلیتیکی تهران است؛ ظرفیتی که می‌تواند امنیت کریدورهای مهمی همچون شمال–جنوب و مسیرهای مرتبط با طرح «کمربند و جاده» را تقویت کند. ایران با سابقه گسترده در مواجهه با تروریسم، اکنون به‌عنوان بازیگری قابل اتکا در امنیت منطقه معرفی می‌شود.

این رزمایش همچنین پاسخی غیرمستقیم به تلاش غرب برای محدودسازی نقش ایران ارزیابی می‌شود و پیام می‌دهد که تحریم‌ها و فشارهای سیاسی تأثیری بر همکاری‌های امنیتی تهران با شرکای شرقی ندارد. برگزاری مانور در نزدیکی قفقاز نیز حاکی از حساسیت ایران نسبت به تحرکات مشکوک در این منطقه و رویکرد فعال تهران برای حفظ ثبات در مسیرهای حیاتی اقتصادی و مرزی است.

به‌طور کلی، «سهند ۲۰۲۵» فراتر از یک تمرین نظامی تلقی شده و به عنوان نشانه‌ای از شکل‌گیری نظم امنیتی جدید در شرق، تقویت همکاری‌های ضدتروریستی و تثبیت نقش راهبردی ایران در این روند ارزیابی می‌شود.