یک روز پاییزی را کجا بگذارنیم
از ارتفاعات فاصله بگیرید تا گرمای آفتاب طلایی پاییز را بیشتر تجربه کنید. یا اگر شیفته قدم زدن روی برگ‌ها نیمه خشک پاییزی هستید، سمفونی خزان در جنگل‌ها و پارک‌های جنگلی رنگ آمیزی شده شهر و حاشیه محل زندگی‌تان را از دست ندهید. کوچه باغ‌های بازمانده از گسترش شهرنشینی هم جان می‌دهد برای پاییزگردی آغشته با نم دیوارهای خشتی و آجری.
به گزارش خبرشهر، شرایط اقتصادی برنامه‌ریزی برای سفرهای طولانی مدت یا به نقاط دور دست را کمی دشوار کرده است، اما هنوز می‌توان با تغییر اولویت‌ها سفرهای کوتاه و مقرون به صرفه‌تری را تجربه کرد. می‌توان اتوبوس، قطار یا خودروی سواری را جایگزین هواپیما کرد و در بومگردی‌ها که غذاهای محلی سرو می‌کنند و یا در هتل‌هایی که تخفیف‌های فصلی خوبی برای پاییز درنظر گرفته‌اند، اقامت کرد. هتل‌های تخفیف‌دار را معمولا در شهرهایی که فصل سفر به آن‌ها تمام شده است می‌توان پیدا کرد. سفرهای یک روزه بدون اقامت نیز از ارزان‌ترین شیوه‌ها است.
ملاقات با خیابان‌های رنگ‌آمیزی‌شده
شاید یکی از جذاب‌ترین پیشنهادها برای پاییزگردی جنگل باشد، شبیه‌ترین مکان به آن‌ها در نزدیکترین فاصله به محل زندگی، پارک‌های جنگلی و یا گذرهای تزیین‌شده با چنارهایی است که پاییز را زود به خود می‌بینند. قدم زدن در آن‌ها شاید کم هزینه‌ترین نوع گشت‌وگذار باشد. برای دسترسی هم می‌توان از وسایل نقلیه عمومی استفاده کرد که به محیط زیست هم کمکی شود.
خیابان بلند ولیعصر تهران به درازای ۱۷٫۹ کیلومتر یا چهارباغ عباسی اصفهان که البته در جریان پیاده‌راه سازی بخشی از درختانش را از دست داد، نمونه‌هایی از این دست است. در شهری مثل بیرجند که پوشیده از چنار و کاج است هم براحتی می‌توان راسته‌ای را برای قدم زدن یافت یا اصلی‌ترین خیابان شهری مثل طبس که فصل سفر به آن رسیده است، با نخل‌های چتر شده و بهارنارنج‌های نارنجی شده مکانی ایده‌آل برای پاییزگردی است.
از کاخ تا باغ
کاخ‌ها و عمارت‌های تاریخی که همواره به باغ ایرانی ضمیمه شده‌اند و دسترسی به آن‌ها چندان دشوار نیست نیزمی‌توانند خاطره‌ای دل‌انگیز در یک روز پاییزی بسازند. بیشتر این عمارت‌ها ورودیه دارند که معمولا بین ۳ تا ۵ هزار تومان برای هر نفر ایرانی است. قیمت بلیت برای خارجی‌ها معمولا بین ۱۵ تا ۳۰ هزار تومان است.
بهترین نمونه از این نوع، کاخ سعدآباد در تهران با پوشش گیاهی متنوع است که محوطه آن با برگ‌های خزان زده مفروش شده است. باغ شاهزاده ماهان کرمان نیز با ترکیب رنگی سبز کاج‌ها و نارنجی چنارها تابلوی کم‌نظیری را در مقابل دیدگان به رخ می‌کشد. باغ‌های اکبریه در بیرجند، ارم، نارنجستان قوام، عفیف‌آباد و آرامگاه سعدی و حافظ در شیراز، کاخ‌های گلستان و نیاوران و باغ فردوس و نگارستان در تهران، ائیل گلی تبریز، باغ فین کاشان، چهلستون اصفهان و عمارت دولت آباد مهریز یزد و باغ عباس‌آباد که در قلب جنگل قرار دارد نیز از جمله جاذبه‌هایی هستند که با پس زمینه تاریخ به پاییز هویت بخشیده‌اند.
روستاهایی برای یک روز
روستاهای حاشیه شهرها نیز گزینه دیگری است که می‌توان سفرهای یک روزه‌ای را به آن‌ها برنامه‌ریزی کرد. پیشنهاد می‌شود برای نفع رساندن به جامعه میزبان و محلی‌های ساکن، صنایع دستی و سوغات آن‌ها را خریداری کرد.
اصول سفر به مناطقی که سکنه بومی دارد الزام می‌کند تا حد امکان وسیله نقلیه بیرون روستا پارک شود و یا در صورت لزوم، عبور از جاده محلی داخل روستا با کمترین سرعت ممکن و بدون بوق زدن همراه باشد. زباله‌ها در محل تعیین شده قرار داده شود تا امکان جمع‌آوری آسان باشد. مزاحمت و آلودگی صوتی در کمترین حد ممکن باشد. روستاهای زیادی در اطراف محیط‌های شهری بوده‌اند که به خاطر یادگاری‌هایی زشت از مسافران قبلی، از ورود افراد غیرمحلی جلوگیری می‌کنند. در ورودی این روستاها حتما تابلوی «ورود غیر بومی ممنوع» را یا زنجیری که در تنها جاده دسترسی به روستا نصب شده است را دیده‌اید.
روستاهایی مثل سیرچ و هزار در کرمان، نایبندان طبس، میبد یزد، صراخیه در دل تالاب شادگان خوزستان، درکش و روئین در خراسان شمالی و سرآقا سید در چهارمحال و بختیاری، دورود در لرستان، اطراف کن سولقان، طالقان، افجه و برگ‌جهان، هرانده و رودافشان آهار و درکه، در نزدیکی‌های تهران، کوهسار، ارنگه و برغان در البرز، ارفع‌ده، فیلبند، ورسک، لاویج، یوش در استان مازندران، اولسبلنگاه، اسالم، ماسال، سوباتان، سرولات، درفک، بره‌سر، دیلمان، جواهردشت و داماش در گیلان و جهان‌نما در گلستان با بافتی همچنان روستایی در ازدحام درختان و گاه ترکیب شده با کوچه باغ می‌توانند خاطرات یک روز را بسازند. صبح و عصر روستاهای مرتفع در این فصل سال به باران پیوند می‌خورد برای همین انتخاب آن‌ها پیش از سفر، بررسی گزارش‌های هواشناسی را می‌طلبد. مسیر دسترسی به بیشتر این روستاها بویژه پس از باران ناهموار است بنابراین بهتر است متناسب با سفر وسیله نقلیه انتخاب شود.
سمفونی در جنگل
جنگل‌های رنگ‌آمیزی شده مقصد بعدی در پاییز است. اگر نزدیک‌ترین‌ها انتخاب شود قطعا سفر به آن‌ها مقرون به صرفه‌تر خواهد شد، اما اگر قرار است زمانی بیشتر را سپری کنید اقامتگاه‌های روستایی و بومگردی گزینه مناسبی برای شب‌مانی است. نه تنها در جریان زندگی بومیان آن منطقه قرار می‌گیرد که فرصت ناب چشیدن طعم غذاهای محلی، دیدن کارگاه‌های صنایع دستی و هم‌صحبتی با محلی‌ها را نیز بدست می‌آورید. جنگل ابر در سمنان و جنگل‌های استان همچون النگدره و ناهارخوران گلستان مثال زدنی‌ترین‌ها هستند.
لندویل در نزدیکی آستارا، مازیچال از جاده چالوس به مرزن‌آباد، جنگل‌های دو و سه هزار راش و انجیلی در مازندران و جنگل حرا در آب‌های خلیج فارس و حاشیه ساحلی دریای عمان از نمونه‌های دیگری هستند که البته برای ورود به عمق برخی از آن‌ها بهتر است از راهنمای محلی و یا تور استفاده کرد. برای کمپ زدن از زیستگاه حیوانات فاصله گرفت و از محیط‌های ایجاد شده که به سرویس بهداشتی و سرپناه مجهزاند، استفاده کرد.
از سواحل داغ تا هُرم کویر
نیم‌روزهای پاییزی را می‌توان در دل کویر یا حاشیه سواحل نیز گذراند. سواحل ماسه‌ای داغ بوشهر، چابهار و جزایر خلیج فارس که این روزها میزبان پرندگان مهاجر نیز است، تجربه‌ای دلچسب را رقم خواهند زد. شاید دسترسی به این سواحل برای مرکزنشینان از نظر زمانی کمی دشوارتر باشد، می‌توان رفتن به آن‌ها را در اولویت نخستین تعطیلات طولانی تقویم قرار داد. البته از آنجا که فصل سفر به سواحل گرم جنوبی فرا رسیده حتما هزینه‌های آن بالا خواهد بود اما می‌توان با تغییر اولویت‌ها در وسیله نقله و اقامتگاه و تصمیم برای انجام یک سفر گروهی، این هزینه را متعادل کرد.
اما کویرهای دلبر در این فصل پاییزی که با توجه به اقلیم و جغرافیای ایران دسترسی به آن‌ها چندان دشوار نیست، جذاب‌ترین گزینه پاییزگردی می‌تواند باشد. کویرهایی که سکوت ارمغان‌شان است و گاه پس از هر باران پاییزی دنیای دور از انتظار جانوری و گیاهی را به رخ می‌کشند. مثال‌زدنی‌ها کویر مصر، مرنجاب و ابوزیدآباد در استان اصفهان و لوت پیونددهنده سه استان خراسان جنوبی، کرمان و سیستان و بلوچستان است که در نزدیکی آن‌ها امکانات مناسب اقامتی نیز یافت می‌شود.
آسمان شب در پاییز کویر دیدنی‌تر است. اما در میان این لذت‌جویی مراقب عقرب و مار باید بود که پاییز فصل آن‌ها هم است. کویر رفتن و شب ماندن در آن اصولی دارد که بهتر است پیش از دل سپردن، از محلی‌ها، بلدها و راهنماهای حرفه‌ای اطلاعات کسب کرد تا گرفتار توهمات کویری نشد.
جاده‌هایی که پاییز را فریاد می‌زنند
از زیبایی جاده‌ها در پاییز نیز نمی‌توان گذشت، شاید جذاب‌ترین‌ها اسالم ـ خلخال، جاده کیاشهر بعد از تمچال، سپیدان به نورآباد در استان فارس، کرند غرب ـ بابایادگار در کرمانشاه که به سرپل ذهاب با آن داستان غم‌انگیز زلزله نیز می‌رسد، گردنه حیران که مه‌های پاییزی احتیاط بیشتری را در این جاده می‌طلبد، سراوان ـ فومن در گیلان، طبس ـ خور و بیابانک و جندق ـ معلمان با کویرهای تخت و نکمین و چالوس که ترافیک شدید آن زمان زیادی را هدر می‌دهد، باشد.
سفر با قطار در پاییز را نباید از دست داد. بهترین منظره قطاری را می‌توان در مسیر تهران ـ ساری یافت که تمام اقلیم جغرافایی ایران زمین را در یک مسیر هشت ساعته می‌توان دید، به انضمام مرور بخشی از تاریخ راه آهن ایران با عبور از پل تاریخی و حماسی ورسک. مسیر ریلی اندیمشک و درود در موازات رود دز نیز جاذبه کمتر شناخته شده دیگری است که می‌توان در این فصل طلایی تجربه کرد.
مسافر باشیم نه مزاحم
برای ورود به همه این محیط‌ها لازم است رفتار یک «مسافر» بروز داده شود تا جریان گردشگری در این مناطق متوقف نشود و یا به بیراهه نرود. استانداردها و کدهای اخلاقی از یک مسافر انتظار دارد؛ مواد غذایی را هدر ندهد. اگر خلاقیت یا نوآوری در حین سفر دید درباره آن تبلیغ کند. با افراد بومی ارتباط مناسبی برقرار کند. از جایی خرید کند که محصولات آن به محیط زیست آسیب نزند. به جای کاغذ از نسخه‌های دیجیتال استفاده کند، کدهای اخلاقی را تبلیغ کند و رواج دهد. زباله‌های خود را به یادگار نگذارد. زیستگاه جانوران و گیاهان را تخریب نکند و با رفتار ناهنجار و آلودگی صوتی جامعه میزبان را منزجر نکند.
منبع:
