کاربرد فناوری نانو در تولید منسوجات هوشمند

به گزارش خبرشهر، در محصولات مدرن صنعت نساجی علاوه بر خصوصیات استحکامی روی خواص دیگری مانند جذب، عبور یا دفع مواد نیز کار شــده است.

به چنین محصولاتی منسوجات هوشمند اطلاق می‌شود. کلمه هوشمند همیشه درســت استفاده نمی‌شود. لباس‌های هوشمند، لباس‌هایی نیستند که فکر کنند یا برای شما چای درست کنند یا کتاب بخوانند. لباس‌های هوشــمند یک قابلیت ویژه دارند.

برای مثال به نخ‌های کشســان به خاطر خواص ارتجاعی فوق‌العاده می‌توان هوشــمند گفت، می‌توان بارها و بارها آنها را کشــید و باز بتوانند خواص ارتجاعی خود را حفظ کنند. این نخ‌ها وارد لباس شده و لباس را کشسان می‌کنند.
درواقع منسوجات هوشــمند منسوجاتی هستند که می‌توانند در ســرما ما را گرم نگه‌دارند و در گرما خنکمــان کنند یا راحتی لازم را برای ما فراهم آورنــد. آنها می‌توانند نیمه‌رساناهای ســازنده قطعات الکترونیکی را در بر داشته باشــند یا یک اثر رنگی ویژه از خود نشان دهند.
خیلی از منســوجات هوشمند در انواع پوشاک اســتفاده می‌شوند و هدف آنها ایمنی یا بهداشت یا راحتی است. توسعه منسوجات هوشــمند نظامی نیز بسیار مهم است. لباس‌هایی که در شرایط سخت و حمالت از بدن محافظت می‌کنند یا لباس‌هایی که تغییر رنگ می‌دهند، از جمله کاربردهای مطرح نظامی هستند.

 لباس‌های ضد عرق

لباس‌هایی که عــرق را جذب می‌کنند نیز به نوعی هوشــمند هســتند، چراکه باعث می‌شوند در شــرایط خاص لباس راحت باشد. در چنین لباس‌هایی ســطح مقطع الیاف و خصوصیات عبوردهی و جذب آنها اهمیت دارد.
یکی از روش‌های جلوگیری از بوی عرق، اتصال دائم مولکول سیکلودکسترین روی لباس است. سیکلودکسترینها مولکول‌های حلقوی با قابلیت آب‌گریزی هستند. این ماده، مولکول بیزیان گلوکز با قابلیت بالا است که از نشاسته استخراج می‌شود.
مولکول‌هایی که آب‌گریزند یا حداقل تعدادی جزء آب‌گریز در آنها ایجاد شده است، می‌توانند در این مولکول‌های حلقوی جای بگیرند. مولکول‌های سیکلودکسترین که به سطح منسوج اتصال داده شده‌اند، ترکیبات عرق را از پوست بدن گرفته و کپسول می‌کنند و زمانی که لباس شسته می‌شود، آنها را آزاد می‌کند.
در سال‌های اخیر بیشتر لباس‌های مردانه با سیکلودکسترین همراه شده‌اند. روش دیگر جلوگیری از بو استفاده از پلی‌استر فعال فوتوکاتالیستی است. این نوع الیاف مولکول‌های جذب شده بو را از بین می‌برند.

 لباس‌های خنک

راحتی الیاف مصنوعی خیلی جزئی اســت، زیرا آنها رطوبت بــدن را جذب نمی‌کنند و پخش کردن الکتریسیته ساکن نیز برایشان دشوار است. علیرغم این خواص برای ورزشکاران لباس‌های فوق خنکی از پلی‌استر تولید شــده است که تنها براســاس یک اختلاف ساده بین سطح الیاف در مجاورت پوســت و ســطح الیاف در طرف بیرونی لباس، بدن را خنک نگه می‌دارد.
نخ‌هایی کــه در مجاورت بدن قرار دارنــد الیاف کمتر و بزرگ‌تر دارند. این نخ‌ها مساحت سطح مشــخصی دارند. نخ‌هایی که در مجاورت محیط بیرونی هستند، الیاف ظریف‌تر و بیشتری دارند.
این نخ‌ها مساحت سطح بیشتری از نخ‌های ضخیم دارند. اختلاف بین میزان مســاحت سطح باعث می‌شود که مثل اســفنج، عرق و رطوبت از داخل لباس به بیرون کشیده شود و در سطح بیرونی پخش شود و میزان تبخیر افزایش یابد. فواصل بزرگ در بافت حلقوی باعث گردش هوا و افزایش تبخیر می‌شود.

منبع: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

مطالب مرتبط:

تولید نانو کامپوزیتی برای از بین‌بردن سلول‌های سرطانی استخوان

آغاز ثبت ‌نام نهمین المپیاد دانش‌آموزی علوم و فناوری نانو