یکم تیر ماه سالروز تبلیغ و اطلاع رسانی دینی
خمینی (ره): «مسأله تبلیغات یک امر مهمی است که می شود گفت که در دنیا در رأس همه امور قرار گرفته است، و می توان گفت که دنیا بر دوش تبلیغات است… باید با تبلیغات صحیح، اسلام را آن گونه که هست به دنیا معرفی نمایید … توجه داشته باشید که بالاترین چیزى که مى تواند این انقلاب را در این جا به ثمر برساند و در خارج صادر کند، تبلیغات است، تبلیغات صحیح.»
“مسأله تبلیغات یک امر مهمی است که می شود گفت که در دنیا در رأس همه امور قرار گرفته است، و می توان گفت که دنیا بر دوش تبلیغات است… باید با تبلیغات صحیح، اسلام را آن گونه که هست به دنیا معرفی نمایید… “امام خمینی(ره)
تبلیغات، به معنای مجموعه اعمال گفتاری، نوشتاری، رفتاری و تصویری است که به منظور نفوذ و تاثیر گذاری در شخصیت، افکار، عقاید و احساسات مخاطبان سازماندهی می شود و برای جهت بخشیدن به آنان در راستای هدف ومقصدی مشخص ، هویت پیدا می کند. تبلیغات در بینش و فرهنگ اسلامی از جایگاه رفیع و ویژه ای برخوردار است.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، نهاد شورای عالی تبلیغات اسلامی در اول تیرماه ۱۳۶۰ به صورت نهادی منسجم، مستقل و وابسته به ولایت فقیه با اراده امام (ره) و به منظور پرداختن به امر تبلیغات به وجود آمد.
این نهاد انقلابی در سیر تکاملی خود، در ۱۴/۱/۱۳۶۸ با دست خط مبارک امام خمینی به سازمان تبلیغات اسلامی تغییر نام یافت و آیه الله جنتی از سوی ایشان به ریاست این سازمان برگزیده شد.
تصویب وظایف اساسی سازمان تبلیغات اسلامی
پس از ارتحال امام (ره) و پایان هشت سال دفاع مقدس، ضرورت گسترش فعالیت های فرهنگی و تبلیغی دو چندان شد و رهبر آگاه و دلسوز انقلاب اسلامی در دیدار با مبلغان، مسئولان و کارگزاران فرهنگی کشور برای تبلیغ و استفاده از راه های نوین تبلیغ تأکید ورزیدند تا آن که درتاریخ ۱۱/۴/۷۱ مقام معظم رهبری هیأت امنای سازمان تبلیغات اسلامی را تعیین و آیت الله جنتی را به ریاست هیأت امنا انتخاب فرمودند و در تاریخ ۸/۴/۷۱ حجت الاسلام و المسلمین محمدی عراقی را به عنوان رئیس سازمان منصوب نمودند.
از اقدامات اولیه هیأت امنا، تصویب وظایف اساسی سازمان بود که توسط مقام معظم رهبری در تاریخ ۲۶/۱۲/۱۳۷۱ به سازمان تبلیغات اسلامی ابلاغ شد. وظایف سازمان در ۲۱ مورد به شرح زیر تدوین شده است:
۱- سیاست گذاری، برنامه ریزی، هدایت، سازماندهی، پشتیبانی و نظارت بر تبلیغات دینی مردمی.
۲- زمینه سازی برای سازمان یافتن نیروهای مؤمن و پیدایش تشکل های لازم وبرنامه ریزی و هماهنگی به منظور تقویت و هدایت مداوم انجمن های اسلامی و جمعیت های مشابه و نظارت بر فعالیت آنها در جهت ارتقاء کیفیت حضور نیروهای حزب الله در صحنه های فرهنگی و اجتماعی.
۳- تلاش در جهت احیا و اشاعه معارف، فرهنگ و تاریخ تشیع از همه راه های ممکن با تاکید بر وحدت تمام مذاهب اسلامی و حراست از آن، با همکاری مراجع و نهادهای ذیربط.
۴- تحقیق و بررسی در خصوص تبلیغات سوء و تهاجم فرهنگی دشمنان و شناسایی و تحلیل ترفندهای تبلیغی علیه اسلام و انقلاب اسلامی، با هماهنگی سایر دستگاه های ذیربط و ارائه سیاست های لازم در جهت خنثی سازی آنها و تنویر افکار عمومی.
۵- انجام مطالعات راهبردی و بررسی های کاربردی در زمینه نیازهای فرهنگی اقشار مختلف جامعه به ویژه جوانان و طراحی برنامه ها و شیوه های تبلیغی نوین و اصلاح و احیای روشهای سنتی در تبلیغات اسلامی.
۶- تدوین و انتشار کتب و نشریات مناسب و ضروری به منظور معرفی فرهنگ و تمدن اسلامی و تبیین مواضع انقلاب اسلامی و انجام پژوهشهای لازم به ویژه در زمینه نظام تربیتی، مبانی سیاسی، اقتصادی، فرهنگی حکومت اسلامی و حمایت از پژوهشگران متعهد.
۷- تلاش در جهت هدایت افکار عمومی با استفاده از رسانه های همگانی و فعالیت مستقیم رسانه ای در صورت لزوم.
۸- شناسایی، معرفی آثار نمونه فرهنگی، هنری افراد و شبکه های تبلیغی – مردمی – جامعه اسلامی، تهیه، عرضه فراورده ها و آثار نمونه ی فرهنگی – هنری در جهت ارائه الگوهای مناسب هنرمندان متعهد، انقلابی و حمایت از آنان.
۹- برنامه ریزی، زمینه سازی و انجام اقدامات لازم برای هر چه فعال تر شدن افراد تأثیر گذار، مانند: روحانیون، دانشگاهیان، معلمان و هنرمندان در جهت رشد فرهنگ اسلامی و مقابله با آثار نامطلوب فرهنگ های بیگانه.
۱۰- برنامه ریزی، نظارت و هماهنگی در برگزاری هر چه بهتر مراسم و شعائر انقلابی و دینی در داخل و خارج از کشور با مشارکت کلیه نهادهای مردمی و دولتی.
۱۱- همکاری با وزارتخانه ها، دستگاههای دولتی و وابسته به دولت و نهادهای انقلابی ، به منظور تعمیق و گسترش فرهنگ و معارف اسلامی در محیط سازمانهای دولتی و نهادهای انقلابی.
۱۲- تاسیس و اداره مؤسسات آموزشی و مراکز دانشگاهی در جهت تربیت مبلغان کارآمد، هنرمندان متعهد و مربیان دینی.
۱۳- تأسیس مراکز اطلاع رسانی تخصصی، تبلیغی و دینی .
۱۴- سازماندهی و اعزام مبلغ در سراسر کشور به ویژه مناطق محروم با همکاری روحانیت و مردم.
۱۵- سازماندهی و اعزام مبلغ و مربی به خارج از کشور با همکاری مراجع ذیربط.
۱۶- هدایت و حمایت انجمن های اسلامی و تشکلهای اسلامی – مردمی خارج از کشور و نظارت بر آنها.
۱۷- برنامه ریزی فرهنگی و تبلیغی جهت ایرانیان و علاقمندان فرهنگ فارسی در خارج از کشور ضمن تأکید بر خدمات متقابل اسلام و ایران، با همکاری و هماهنگی مراجع ذیربط.
۱۸- برگزاری کنفرانس ها، جشنواره ها و نمایشگاه های بین المللی مردمی در داخل و خارج از کشور به منظور تعمیق و گسترش معارف اسلامی و فراهم کردن زمینه شرکت هنرمندان و شبکه های تبلیغی – مردمی در کنفرانس ها، نمایشگاه ها و جشنواره های فرهنگی.
۱۹- انجام همکاری های فرهنگی – تبلیغی با مراکز اسلامی و فرهنگی داخل کشور و مراکز اسلامی و فرهنگی خارج از کشور در راستای اهداف سازمان و به منظور تامین ارتباط افراد و مراکزاسلامی و فرهنگی – مردمی داخل کشور با سایر ملل و ایجاد زمینه های فرهنگی برای تألیف قلوب آنان با هماهنگی سایر مراجع ذیربط.
۲۰- نظارت بر ترجمه متون دینی و تعیین ضوابط و مقررات مربوطه به تهیه، ترجمه و انتشار این متون جهت استفاده در خارج از کشور.
۲۱- نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم و انجام فعالیت های قرآنی از طریق تربیت مربی، تدوین جزوات آموزشی و همکاری با وزارتخانه های زیربط جهت گسترش آموزش و معارف قرآن کریم.
اول تیرماه، روز تبلیغ و اطلاع رسانی دینی است، این روز فرصتی ارزشمند برای ارزیابی فعالیت های انجام شده در این راستا، دستاوردها، ضعف ها و راهکارهای ارتقاء عملکرد در این حوزه است.
سرزمین ایران کشوری اسلامی و مذهبی است که پایه های اولیه آن بر اساس اعتقادات مذهبی و باورهای دینی بنا نهاده شده، بنابراین در چنین کشوری باید دین و مذهب در رأس توجه بوده و در راستای حفظ و اشاعه آن فعالیتهای لازم و مناسب صورت گیرد.
برای اشاعه مبانی دینی و اخلاق اسلامی، می بایست در هر زمان، با توجه به گرایشات و مقتضیات روز، مبلغان و مسئولان فرهنگی، دینی و مذهبی فعالیتهای مناسب و هماهنگی داشته باشند.
دین دستورالعمل زندگی است و استمرار در امر تبلیغات دینی نیز ضرورتی انکار ناپذیر است. در واقع تبلیغ و مذهب لازم و ملزوم یکدیگر هستند.
دین تنها به باورها و اعتقادات عموم مربوط نمی شود، دین دستورالعمل زندگی است و به تمام جوانب زندگی توجه دارد به همین دلیل، تبیین و گسترش آن با فعالیتهای تبلیغی مناسب و تأثیرگذار بسیار ضروری و اجتناب ناپذیر است.
تبلیغ همواره با دین ارتباطی تنگاتنگ دارد و این مقوله می بایست در هر زمان و شرایطی مورد توجه مسئولان امر قرار گیرد.
مسئولان باید به گونه ای فعالیت کنند که دین در ذات و بطن زندگی اقشار مختلف مردم جای گرفته و برای عموم نهادینه شود، برای رسیدن به چنین جایگاهی لازم است بطور مستمر و در هر زمانی، مطابق با شرایط روز، تبلیغات و اطلاع رسانی لازم صورت گرفته و فعالیتهای مؤثر به منظور تشریح و تبیین دین صورت گیرد.
با توجه به تغییراتی که همواره در شرایط جامعه و افکار عمومی ایجاد می شود، استمرار و تکرار فعالیت در راستای تبلیغات دینی ضروری است، در واقع فعالیت در این عرصه می بایست مطابق با شرایط روز طراحی و اجرا شود.
اگر دین اسلام که دین حق است به شایستگی تبلیغ نشود، افکار و عقاید باطل بر افکار و قلوب انسانها چیره خواهد شد. هر مکتب و مرامی چه حق و چه باطل برای جذب افراد جدید نیاز به تبلیغ و بیان زیبایی های آن مکتب دارد. برای تأثیرگذاری تبلیغات دین مقدس اسلام، باید به جای فعالیتهای تک بعدی و پرداختن به “حدود ” اسلام، به همه ابعاد اسلام با تمامی عرصه های آن توجه شده و علاوه بر “نهی”ها به “امر”ها نیز پرداخته شود.
عملکرد غیر حرفه ای در اطلاع رسانی، عدم استفاده از ادبیات و زبان امروز و تبلیغات مستقیم ، از جمله ضعفها و موانع امروز در ارائه مطلوب تبلیغات دینی است. .
فعالیت موازی و هم عرض دستگاههای تبلیغی و فرهنگی، ضعفی دیگر در عرصه تبلیغات و اطلاع رسانی دینی است.
در شرایط فعلی و با توجه به فعالیت دستگاههای متعدد تبلیغی و فرهنگی به صورت موازی و هم عرض، اقدامات گسترده این دستگاهها تأثیرگذاری لازم را در سطح جامعه نداشته است.
برای آنکه تبلیغات دینی مؤثر واقع شود، می بایست برنامه ریزی دقیق و مشخصی در این زمینه وجود داشته و دستگاهها به طور منسجم و یکپارچه عمل کنند تا برآیند فعالیت آنها در سطح جامعه مؤثر واقع شود.
ایجاد تنوع در این زمینه یکی از راهکارهای رفع ضعفهای موجود و تقویت فعالیتهای این حوزه است، یکسان سازی و هماهنگی بین دستگاههای مخلتف از دیگر ضرورتها برای اثرگذاری تبلیغات دینی در سطح جامعه است.
شیوه ارائه و بیان تبلیغات دینی می بایست با توجه به شرایط روز و مقتضیات زمان بوده و از تجهیزات و امکانات روز نیز برای فعالیت و عملکرد مطلوب و تأثیرگذار استفاده شود.
علاوه بر استفاده از برنامه و ابزار جدید، شیوه تبلیغ نیز در تأثیرگذاری بر روی مخاطبان از اهمیت بسیاری برخوردار است و باید به نحوی شایسته آن را به فعالان این عرصه آموزش داد. نکته مهم و قابل توجه در تبلیغ دین شیوه غیر مستقیم است که با استفاده از این روش باید مخاطب را به گونه ای تحت تأثیر قرار داد که مجذوب برنامه ها و آموزشها شود.
در محتوای مباحث تبلیغی باید نکات روانشناسانه و جامعه شناسانه به خوبی مورد توجه قرار گیرد . مبلغ باید مخاطب خود را بشناسد و بر اساس درک و فهم وی فعالیت داشته باشد. رسانه هایی که به این مباحث می پردازند نیز باید از افرادی توانمند، روانشناس باشند.
به موازات تبلیغات دینی، اطلاع رسانی دینی نیز مقوله ای است که می بایست با جدیت مورد توجه قرار گرفته، وقایع و رویدادهای این حوزه به شایستگی به اطلاع عموم برسد، شک نیست که این اطلاع رسانی نباید تنها محدود به فضای داخلی کشور باشد، بلکه باید فراتر از مرزها را نیز در برگرفته، همگان در جریان موضوعات، مباحث و وقایع دینی قرار گیرند.
اسلام دین حق است و باید ندای حق را به گوش همگان رساند، از آنجا که مسلمانان طالب خیر و سعادت همه بشر هستند، این خیرخواهی اقتضا می کند به واسطه اطلاع رسانی دقیق، انسانهای دیگر را نیز در این سعادت سهیم کنیم.
در دنیای امروز برای اطلاع رسانی دینی باید از برنامه ها و ابزار جدیدی چون پایگاه اینترنتی، ایمیل، شبکه های ماهواره ای استفاده کرد. باید اطلاعات خود را از طریق برنامه ریزی های سخت افزاری و نرم افزاری به جهانیان ارائه دهیم تا با محتوای اسلام و آثار ارزشمند آن آشنا شوند.
منبع : برگرفته از سایت تبیان