چند سالی است که در حوزه آموزش عالی کشور، همه از رشد کاریکاتوری و نامتوازن رشته‌های تحصیلی صحبت می‌کنند و هر سال وقتی به آمار داوطلبان کنکور نگاه می‌کنیم داوطلبان رشته ریاضی را بعد از داوطلبان رشته‌های علوم انسانی و علوم تجربی می‌بینیم.
اگر نگاهی به آمار داوطلبان کنکور در سال‌های پیش‌تر هم داشته باشیم، آمار‌ها نشان می‌دهد در سال ۸۹ تعداد شرکت‌کنندگان در آزمون گروه ریاضی بیش از ۳۲۰ هزار نفر بوده است، درحالی‌که این رقم در سال ۹۰ با کاهش حدود ۳۵ هزار نفری به ۲۸۴ هزار نفر رسیده است. روند کاهشی داوطلبان گروه ریاضی در کنکور سراسری، در دو سال ۹۲ و ۹۳ ادامه داشته اما همچنان از تعداد ۲۰۰ هزار تا کم نشده است.
در سال ۹۴ تعداد متقاضیان ورود به دانشگاه در رشته ریاضی، با ریزش ۴۱ هزار نفری به ۱۸۱ هزار نفر رسیده است، در سال‌های۹۵، ۹۶ و ۹۷ کاهش تعداد شرکت‌کنندگان گروه ریاضی‌وفنی ادامه داشته و در سال ۹۷ حدود ۱۵۴ هزار نفر در آزمون گروه ریاضی شرکت کردند.
در سال ۹۸ اما تعداد شرکت‌کنندگان در کنکور سراسری گروه ریاضی با افزایش حدود ۲۰ هزار نفری به ۱۵۵ هزار و ۲۵۰ نفر رسید. درواقع به نظر می‌رسد که از سال ۹۸ جهشی در تعداد شرکت‌کنندگان آزمون ریاضی رخ داده اما در سال ۹۹ متوقف شده است. به این ترتیب تعداد شرکت‌کنندگان آزمون سراسری در گروه ریاضی‌وفنی در سال ۹۹ منفی پنج درصد نسبت به سال ۹۸ و منفی ۵۲ درصد نسبت به سال ۸۹ کاهش یافته است.
در آزمون سراسری سال ۱۴۰۰، در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی ۱۴۲ هزار و ۶۲ کارت ورود به جلسه صادر شد، در آزمون سال ۱۴۰۱ نیز تعداد ۱۴۵ هزار و ۷۴۷ نفر در رشته ریاضی شرکت کردند.
* عدم تضمین آینده شغلی یکی از علل رشد کاریکاتوری آموزش عالی
کارشناسان آموزشی علت این ریزش در رشته ریاضی و انزوای این رشته را در عدم تضمین آینده شغلی می‌دانند و البته فارغ‌التحصیلان این رشته نیز صدایشان درآمده از اینکه چرا اشتغال برای این رشته کم است و تعریف خاصی در صنعت برایشان وجود ندارد؛ نخبگان این رشته هم معتقدند که اگر به مهاجرت فکر می‌کنند دلیلش نبود فرصت اشتغال است.
مهدی گلشنی عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف و عضو سابق شورایعالی انقلاب فرهنگی نیز با تأکید بر ضرورت توزیع متوازن داوطلبان در رشته‌های تحصیلی گفت: درآمد و آینده شغلی بیشتر است بنابراین جوانان جذب آن رشته می‌شوند در حالیکه باید زمینه برای ایجاد و توسعه اشتغال در رشته‌هایی مانند رشته ریاضی هم فراهم شود تا فارغ التحصیلان این رشته هم امید به اشتغال و درآمدزایی داشته باشند.
برخی کاربران سامانه فارس من نیز از عدم تضمین آینده شغلی رشته ریاضی گلایه داشته و از مسوولان خواستند تا این روند اصلاح شود.
سردبیر سوژه فارس من با بیان اینکه بیکاری سهم فارغ‌التحصیلان رشته ریاضی نیست، گفته است: چرا مسوولان برای فارغ‌التحصیلان رشته ریاضی کاری نمی‌کنند، از سال ۹۲ هر سال مسوولان ابراز نگرانی می‌کنند و می‌گویند تعداد شرکت کنندگان کم شده است و ایران در آینده بدون مهندس می‌شود ولی هیچ کار عملی برای تضمین آینده فارغ التحصیلان این رشته انجام نمی‌دهند.
به گفته وی، بسیاری از فارغ التحصیلان رشته ریاضی در تاکسی‌های اینترنتی مشغول به کار می‌شوند، اگر شغلی وجود ندارد باید قبل از دعوت داوطلبان کنکور به حضور در این رشته‌ها تدبیری برای فارغ‌التحصیلان این رشته‌ها شود.
* طرح‌های آموزش عالی برای خروج رشته ریاضی از انزوا
البته به گفته کارشناسان این حوزه، مسوولان آموزش عالی کشور موظف به ایجاد شغل نیستند و این مسأله به نهادهای دیگر مرتبط می‌شود اما با این وجود در حوزه آموزش عالی هم برای این امر برنامه‌هایی تدوین شده و اقداماتی صورت گرفته است.
محمدعلی زلفی‌گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نیز مشکل عمده جامعه و جوانان را نبود شغل دانسته و گفته است: اگر جوانان شغل داشته باشند امید به زندگی، ازدواج و نشاط در جامعه ایجاد می شود، بنابراین باید زمینه را برای توسعه شرکت‌های دانش بنیان فراهم کنیم تا از این طریق اشتغال هم توسعه یابد.
وی راهکار حل مشکل اشتغال دانش آموختگان در رشته‌های مختلف تحصیلی را توجه بیشتر به علم و فناوری دانسته و از طرح‌های وزارت علوم در این حوزه خبر داده است.
پیمان صالحی معاون پژوهشی وزیر علوم نیز در این باره گفت: دانشگاه‌ها موظف شده‌اند تا کارگروه ارتباط با صنعت داشته باشند تا تمام دانشجویان در رشته‌های مختلف تحصیلی بتوانند مهارت خود را در صنعت نشان دهند.
محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی هم با تأسف از عدم استقبال جوانان از رشته ریاضی از اجرای طرح پویش اشتغال از سوی دانشگاه آزاد خبر داده و گفته است: دانشگاه آزاد اسلامی تلاش دارد با اجرای طرح پویش، یکی از این چرخش‌های تحول‌آفرین، چرخش از آموزش حافظه‌محور به سمت یادگیری عمیق، فایده‌محور و بسترسازی دانش بنیان و اشتغال‌زا عملی می‌شود.