همه خودروهایی که در سطح شهر تهران تردد میکنند ملزم به دریافت گواهی معاینه فنی هستند. خودروهای غیر پلاک تهران هم از این موضوع مستثنی نیستند و در صورت تردد در پایتخت روزانه ۵۰ هزار تومان جریمه می‌شوند، بنابراین همه خودروها به لحاظ معاینه فنی زیر ذره‌بین شهرداری و پلیس هستند. البته طی سال‌های اخیر استقبال تهرانی‌ها از معاینه فنی خودروهایشان بیشتر شده که دریافت تخفیف برای ورود به طرح ترافیک از عمده دلایل آن است اما راکبان موتورسیکلت‌ها همچنان قانون گریزند و برای دریافت معاینه فنی موتورسیکلت مراجعه نمی‌کنند.
درباره موضوعات مرتبط با معاینه فنی خودروها، موتورسیکلت‌ها همچنین تاثیر معاینه فنی اجباری بر کاهش آلودگی هوا در پایتخت با حسین مقدم مدیرعامل ستاد معاینه فنی خودروهای شهر تهران به بحث و گفت‌‌وگو نشستیم که جزئیات آن به شرح ذیل است.
از ابتدا سال معاینه فنی چه تعداد خودرو در پایتخت انجام گرفته است؟
از ابتدای سال جاری رانندگان ۷۹۵ هزار و ۶۲۲ خودرو تا نیمه نخست شهریور جهت انجام معاینه فنی به مراکز مختلف معاینه فنی در تهران مراجعه کرده‌اند. که این آمار نسبت به مدت مشابه سال پیش حدود ۶ درصد افزایش یافته است.
مردودی ۴۰ درصد خودروها در تست آلایندگی و ایمنی
همچنین در این مدت ۴۰ درصد از خودروهایی که معاینه فنی آنها انجام گرفته در تست‌های مربوط به آلایندگی و ایمنی مردود شده‌اند ولی در نهایت پس از رفع ایرادها ۹۴ درصد آنها موفق به دریافت گواهی معاینه فنی شده‌اند. همچنین از آمار قبولی‌ها ۳۰ درصد معاینه فنی برتر و ۷۰ درصد معاینه فنی معمولی دریافت کرده‌اند.
بنابر این به طور کلی ۵۷۰ هزار و ۳۷۰ خودرو به صورت یونیک در پایتخت معاینه فنی آنها انجام گرفته است که این اختلاف آمار با میزان مراجعات کل به این دلیل بوده که برخی از رانندگان برای بار چندم مراجعه کرده و پس از رفع نواقص خودرویشان موفق به دریافت معاینه فنی شده‌اند.
افزایش ۶ درصدی معاینه فنی خودروها در سال جاری
همچنین دلیل افزایش ۶ درصدی معاینه فنی خودروها در سال جاری به دلیل افزوده شدن ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار خودرو به جمع خودروهای تهران بود که تقریبا هر ساله چنین روندی ادامه دارد.
چه تعداد خودرو از ابتدای سال موفق به اخذ معاینه فنی برتر شده‌اند؟
به طور کلی از ابتدای سال ۱۵۹ هزار و ۲۱۲ مورد گواهی معاینه فنی برتر صادر شده و به طور کلی ۳۰ درصد مراجعات به مراکز معاینه فنی تهران موفق به دریافت معاینه فنی برتر شده‌اند.
خودروهایی که معاینه فنی برتر دریافت میکنند هم به لحاظ وضعیت احتراق هم به لحاظ کاتالیست سالم هستند و آلودگی بسیار کمی نسبت به سایر خودروها در هوا تولید میکنند. همچنین یکی از علل افزایش درخواست رانندگان برای دریافت گواهی معاینه فنی برتر بهره‌مندی از ۳۰ درصد تخفیف نرخ ورود به طرح کاهش آلودگی هوا است.
استقبال رانندگان خودروهای نوشماره جهت انجام معاینه فنی
چه تعداد خودروی نو شماره جهت دریافت معاینه فنی برتر مراجعه کرده‌اند؟
از ابتدای سال تاکنون در حدود ۱۶ هزار دستگاه خودرو نو و غیر مشمول معاینه فنی، معاینه فنی برتر اخذ کرده‌اند.
اجرای طرح کاهش آلودگی هوا در بهبود وضعیت هوای تهران
اجرای طرح کاهش آلودگی هوا به نظر شما چقدر در بهبود وضعیت هوای تهران مؤثر است؟
بنده به عنوان دانش آموخته رشته محیط زیست و کارشناس آلودگی هوا معتقدم در سراسر دنیا آسان‌ترین روش جهت کاهش آلودگی هوا کنترل منبع آلودگی ناشی از وسایل حمل و نقل موتوری است بنابر این انجام معاینه فنی خودروها و رصد وسایل حمل و نقل موتوری به لحاظ معاینه فنی اقدام مؤثری است و هر عقل سلیمی آن را می‌پذیرد. قبل از اجرای طرح کاهش آلودگی هوا بسیاری از مردم علاقه چندان به انجام تست معاینه فنی نشان نمی‌دادند ولی با اجرای طرح این موضوع با اقبال شهروندان مواجه شد. به طوری که پیش از اجرای طرح سالانه حداکثر ۴۰۰ هزار راننده خودرو جهت انجام تست معاینه فنی به مراکز مربوطه مراجعه می‌کردند و اکنون این رقم در پایتخت به بیش از یک میلیون مراجعه در طول سال رسیده است.
البته نمی‌توان برای رفع معضل آلودگی هوا یک نکته واحد داشت چرا که این موضوع ابعاد مختلفی را در بر دارد و در کنار توجه به موضوع معاینه فنی خودروها توسعه حمل و نقل عمومی و گسترش آموزش به مردم نیز حائز اهمیت است و باید مورد توجه قرار گیرد.
مطالعات دقیق‌تر در مورد افزایش غلظت ازن در تهران انجام گیرد
چرا علی‌رغم اجرای طرح کاهش آلودگی هوا و معاینه فنی اجباری خودروها غلظت آلاینده ازن در بهار و تابستان امسال زیاد بود؟
ازن نوعی آلاینده ثانویه محسوب می‌شود که بخش عمده‌ای از آن از خودروها و به دلیل ایجاد اکسید ازت و ترکیبات الی فرار(بخارات بنزین) تشکیل می‌شود.البته مطالعات دقیق‌تر در مورد افزایش غلظت ازن در تهران باید انجام گیرد.
هیچ خودرویی به صورت مستقیم ازن تولید نمی‌کند و پایه تولید ازن ناکس و VOC است که از خودروها و جایگاه‌های سوخت نشأت می‌گیرد.
افزایش ۲۰ درصدی معاینه فنی اتوبوس‌ها
از ابتدای سال چه تعداد اتوبوس معاینه فنی آنها انجام گرفته است؟
از ابتدای سال جاری ۵ هزار و ۶۴۸ دستگاه اتوبوس معاینه فنی آنها صورت گرفته که ۲۰ درصد نسبت به سال قبل این آمار بیشتر شده است. شرکت واحد اتوبوسرانی رانندگان را مکلف کرده که جهت بررسی و انجام تست معاینه فنی اتوبوس‌ها حتما رانندگان اتوبوس را به مراکز معاینه فنی تهران اعزام کنند.
کاهش مراجعات رانندگان تاکسی به مراکز معاینه فنی
وضعیت معاینه فنی تاکسی‌ها در پایتخت چگونه است؟
از ابتدای امسال ۳۳ هزار و ۲۶۷ مراجعه جهت انجام معاینه فنی تاکسی‌ها انجام گرفته که ۲۱ هزار و ۹۸۳ مورد ان مربوط به مراجعه اول بوده و مابقی آمار مربوط به تاکسی‌هایی است که چندین مرتبه مراجعه کرده تا ایرادات آنها رفع شود.
برخلاف اتوبوس‌ها آمار معاینه فنی تاکسی‌ها امسال نسبت به مدت مشابه سال پیش کمتر شده که علت آن دقیقاً مشخص نیست و شاید تاکسی‌ها به مراکز به غیر از تهران جهت انجام معاینه فنی مراجعه کرده‌اند.
ارائه کاتالیست با تخفیف به رانندگان تاکسی
سرانجام ارائه تسهیلات به رانندگان تاکسی در حوزه کاتالیست به کجا رسید؟
معاینه فنی تاکسی‌ها در پایتخت ۵۰ درصد ارزان‌تر از معاینه فنی سایر خودروها است از طرفی مراکز معاینه فنی درسال گذشته با هماهنگی سازمان تاکسیرانی به تاکسی‌های فرسوده‌ای که نیاز به تعویض کاتالیست داشته با تخفیف مناسب به آنها در حدود ۳۰ درصدکاتالیست ارائه داده است. البته تقاضای تاکسیرانان چندان زیاد نبوده و دراین طرح تنها ۵۰ تا ۶۰ تاکسی جهت دریافت کاتالیست مراجعه کرده‌اند.
خودروهای فاقد معاینه فنی فقط درصورت تردد جریمه می‌شوند
روزانه چه تعداد خودرو در پایتخت به دلیل نداشتن معاینه فنی جریمه می‌شوند؟
آمار جریمه این خودروها را پلیس دارد ولی شهرداری تهران عکس‌های مربوط به خودروهای فاقد معاینه فنی را که به صورت مکانیزه رصد می‌کند مستمراً برای پلیس راهور ارسال خواهد کرد.
هشدار به مالکان خودروها با پلاک غیر تهران
علاوه بر خودروهای پلاک تهران هر خودروی غیر از پلاک تهران نیز که در سطح شهر بدون داشتن معاینه فنی تردد کند روزانه ۵۰ هزار تومان جریمه می‌شود ولی خودروهایی که ترددی نداشته و یا در پارکینگ هستند به دلیل نداشتن معاینه فنی جریمه نمی‌شوند.
افزایش نرخ انجام معاینه فنی؛ بزودی
نرخ انجام معاینه فنی امسال افزایش می‌‌یابد؟
بله؛ سازمان حمایت از مصرف‌کننده و شورای رقابت در این زمینه موضوعاتی را در نظر گرفته‌اند و پیشنهادات به وزارت کشور ارسال شده است این موضوع در حال نهایی شدن است و در روزهای آتی به نتیجه خواهد رسید.
در مورد میزان افزایش نرخ انجام معاینه فنی با توجه به شرایط جامعه تصمیم‌گیری می‌شود ولی این افزایش نرخ حداقل ۳۰ تا ۴۰ درصد خواهد بود.
راه‌اندازی خط جدید معاینه فنی در سال جاری انجام می‌گیرد؟
راه‌اندازی ۴ خط جدید معاینه فنی در سال جدید در دستور کار قرار داشته ولی به دلیل شرایط کرونا شرکت‌های سرمایه‌گذاری در این راستا با مشکلاتی مواجه شده‌اند از جمله اینکه یکی از شرکت‌ها اعلام کرد خود و خانواده‌اش درگیر کرونا شده‌اند و تا بهبود وضعیت‌شان فعلاً اقدامی انجام نمی‌دهند.
به طور کلی شرکت‌های سرمایه‌گذار از راه‌اندازی خط جدید منصرف نشده‌اند ولی تنها این موضوع با تأخیر همراه شده است.
فعالیت ۵۶ خط معاینه فنی در تهران
در حال حاضر ۵۶ خط معاینه فنی در تهران فعال است که ۱۷ مرکز ثابت و ۸ مرکز سیار است که مراکز سیار در ذیل مراکز ثابت ارائه خدمات می‌دهند.
آمار مبتلایان به کرونا در مراکز معاینه فنی
چند نفر در مراکز معاینه فنی مبتلا به کرونا شده‌اند؟
به دلیل استفاده از ماسک و رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی و به ویژه لطف خداوند حتی یک نفر از همکاران ما در صف یا خطوط معاینه فنی مبتلا به این بیماری نشده‌اند ولی ۱۲ نفر از جمع کل ۲۰۰ نفر نیروهای ستادی مبتلا به کرونا شده‌اند که پس از طی کردن مراحل قرنطینه بهبود یافته و هم اکنون مشغول فعالیت هستند.
مراجعه فقط ۱۴ راکب موتورسوار جهت دریافت گواهی معاینه فنی
از ابتدای سال معاینه فنی چند دستگاه موتورسیکلت انجام شده است؟
علی‌رغم افزایش قیمت موتورسیکلت همچنان راکبان موتورسیکلت‌ها قانون‌گریز هستند و در ۶ ماهه نخست امسال فقط ۱۴ راکب موتورسوار جهت دریافت گواهی معاینه فنی و بررسی تست‌های آلایندگی موتورهایشان به مراکز مربوطه مراجعه کرده‌اند که این رقم نسبت به سال گذشته که در کل سال ۲۰۰ مورد بود به شدت کاهش یافته است.
متأسفانه راکبان موتورسیلکت برخلاف رانندگان خودروها به دلیل نداشتن معاینه فنی روزانه جریمه نمی‌شوند و به نظرم باید وزارت کشور و پلیس راهور تدابیری در این زمینه بیندیشند تا جهت مقابله با آلودگی ایجاد شده از سوی موتورسیکلت‌سواران اقدام شود.
۱۰ خط مکانیزه موتورسیکلت در پایتخت وجود دارد ولی متأسفانه میزان مراجعات بسیار اندک است.
معاینه فنی خودروهای دوگانه‌سوز
وضعیت معاینه فنی خودروهای دوگانه‌سوز به چه صورت است؟
طبق قانون خودروهای دوگانه‌سوز وضعیت مخازن آنها به دلیل اینکه از نوع مخازن پرفشار است باید مورد ارزیابی قرار گیرد که این مسأله در مراکز معاینه فنی فقط به صورت چشمی توسط مأموران شرکت‌های بازرسی سازمان ملی استاندارد بررسی و کنترل می‌شود.
اگر طبق استاندارد ملی ۹۶۴۷ مخازن خودروهای دوگانه‌سوز مشکل داشته باشد این خودروها به واحدهای هیدرواستاتیک جهت بررسی تست‌های تکمیلی ارجاع داده می‌شود.
انجام معاینه فنی اقدام لوکس نیست
توصیه شما به رانندگان تهرانی جهت انجام معاینه فنی چیست؟
متأسفانه برخی از رانندگان پایتخت به موضوع معاینه فنی به عنوان یک موضوع لوکس و غیرضروری نگاه میکنند در صورتی که این چنین نیست انجام معاینه فنی خودروها در بهبود ایمنی و وضعیت آلایندگی خودروها بسیار حائز اهمیت است و اگر این بررسی‌ها در خودروهای مختلف صورت گیرد نه تنها کاهش آلودگی هوا را شاهد خواهیم بود بلکه از عواقب سوء نبود ایمنی رانندگان و سرنشینان در امان می‌مانند همچنین باید توجه داشت که معاینه فنی نه تنها در کشور ما بلکه در اکثر کشورهای دنیا انجام می‌گیرد و هدف از این اقدام کاهش آلودگی و بالا بردن سطح ایمنی خودروهاست.