به گزارش خبرشهر، شاید برای شما هم پیش آمده که به قصد خرید آب معدنی داخل مغازه‌ای رفتید، اما دست آخر با یک کیسه پر از خوراکی‌های مختلف از مغازه بیرون آمدید و شاید حتی آب معدنی را از قلم انداختید، بنابراین دوباره به فروشگاه برگشتید و بالاخره آب معدنی‌ای که می‌خواستید را خریدید. اما چرا این اتفاق می‌افتد؟ این مسأله علتی روانشناختی دارد و تنها یک نمونه از مواقعی است که دست به خرید‌های فکر نشده‌ای می‌زنیم که واقعا به آن‌ها احتیاج نداریم. در ادامه می‌خواهیم بببنیم چه می‌شود که گاهی خرید‌های بی موردی می‌کنیم و چطور می‌توانیم جلوی این مسأله را بگیریم و حساب شده و درست خرید کنیم.
۱- اثر دایدروت
اثر دایدروت (Diderot Effect) به موقعیتی اطلاق می‌شود که بعد از خریدن یک چیز جدید، بقیه‌ی دارایی هایتان در مقایسه با این خرید جدید برایتان بی ارزش به نظر می‌رسند، در نتیجه تصمیم می‌گیرید دارایی‌های قبلی تان را هم با وسایل جدید جایگزین کنید. این یک پروسه‌ی پایان ناپذیر است، چون هر چیز جدیدی که بخرید خیلی زود قدیمی خواهد شد و دوباره باید آن را با یک وسیله‌ی جدید جایگزین کنید.
راه مقابله: قبل از اینکه چیزی بخرید، سعی کنید متوجه شوید که چه هدف یا آرزو و انتظاری پشت خریدتان وجود دارد. برای مثال، می‌خواهید یک گوشی هوشمند بخرید که با آن با دیگران در ارتباط باشید و در کارهایتان کمک دست شما باشد یا به خاطر آنکه آرزوی ترفیع شغلی و درآمد بیشتر دارید؟ فکر نمی‌کنید خرید این گوشی جدید بیشتر در تغییر دیدتان نسبت به شغل تان تأثیر دارد؟
۲- اثر اسنوب
وقتی چیزی می‌خرید که انتخاب هر کسی نیست تا با بقیه متفاوت به نظر برسید و توجه دیگران را به خود جلب کنید، به این حالت اثر اسنوب (The snob Effect) گفته می‌شود. افرادی زیادی هستند که دوست دارند در مرکز توجه باشند و مثلاً خریدن یک لباس جدید، یکی از بهترین راه‌ها برای جلب توجه دیگران است.
راه مقابله: از کار‌هایی که در آن‌ها مهارت دارید و چیز‌هایی که باعث افتخارتان هستند یک فهرست تهیه کنید. نگران نباشید، به طور قطع این فهرست کوتاه نخواهد بود. پوشیدن لباس‌های خاص تنها راه جلب توجه دیگران نیست. شما با یک مکالمه‌ی جالب یا نشان دادن ویژگی‌های مثبت و خوشایند شخصیتی تان هم توجه دیگران را به خود جلب می‌کنید.
۳- اثر بندواگن
اثر بندواگن (Bandwagon Effect) دقیقا برعکس مورد قبلی است و زمانی رخ می‌دهد که چیزی را فقط به این دلیل می‌خرید که مد شده است و همه آن را دارند. ممکن است این وسیله اصلا مناسب شما یا سبک زندگی تان نباشد، با این حال شما آن را می‌خرید تا به روز باشید.
راه مقابله: قبل از اینکه چیزی را بخرید، از خودتان بپرسید چرا این وسیله را می‌خرید. شاید واقعا آن وسیله را دوست دارید و لازمش دارید، اما شاید هم فقط تحت تأثیر بقیه‌ی مردم قرار گرفته اید.
۴- خرید‌هایی برای آینده
همه‌ی مردم دوست دارند نسبت به آینده خوشبین باشند. به همین خاطر است که گاهی چیز‌هایی را برای آینده می‌خریم، مثل لباسی که دو سایز کوچک‌تر از سایز فعلی ما است تا به ما انگیزه دهد که وزن کم کنیم یا یک جفت کفش برای قرار عاشقانه‌ی رویایی مان در حالی که هیچ کسی در زندگی مان نیست.
راه مقابله: به خاطر داشته باشید که خریدن یک لباس جدید شما را لاغرتر، باهوش‌تر یا جذاب‌تر نمی‌کند. شما برای به دست آوردن این ویژگی‌ها باید روی خودتان کار کنید. هیچ وسیله‌ی گران قیمت یا شیکی شما را به آینده‌ی زیبایی که منتظرش هستید نزدیک‌تر نمی‌کند.
۵- خرید‌های بدون برنامه ریزی
این حالت زمانی رخ می‌دهد که روز بدی داشته اید و تصمیم می‌گیرید چرخی در فروشگاه مورد علاقه تان بزنید یا به خاطر آنکه پاداش کاری مختصری گرفته اید با آن کمی خرید کنید. اما شادی ناشی از چنین خرید‌هایی خیلی زود از بین می‌رود، چون چیزی که خریدید بعد‌ها فراموش یا حتی باعث ناراحتی شما می‌شود، چون پول زیادی خرج آن کردید.
راه مقابله: خرید‌های بی مقدمه در نتیجه‌ی فقدان احساسات مثبت رخ می‌دهند. سعی کنید فعالیتی پیدا کنید که اوقاتی که حال روحی خوبی ندارید، خسته هستید و اضطراب دارید با احساسات منفی تان مقابله کند.
۶- ترفند‌های بازاریابی‌ای که ناخودآگاه شما را هدف می‌گیرند
موسیقی گوشنواز، رنگ‌های گرم و رایحه‌های آشنا، همگی هنگام ورود به فروشگاه‌ها روی ما تأثیر می‌گذارند، حتی اگر متوجه آن‌ها نشویم. فضای داخل فروشگاه‌ها گرم و راحت است و معمولا بیرون فروشگاه از ویترین‌ها دیده نمی‌شود. در چنین فضایی احساس آرامش می‌کنیم، زمان را از یاد می‌بریم و شروع به خرید کردن می‌کنیم.
راه مقابله: وقتی به خرید بروید که گرسنه نباشید. در گوش تان هم هدفون بگذارید و آهنگ گوش دهید. این بهترین راه برای این است که گرفتار ترفند‌های بازاریابی نشوید.
۷- حراج‌ها و تبلیغات
این رایج‌ترین دلیلی است که باعث می‌شود چیز‌هایی بخریم که به آن‌ها نیاز نداریم. مثلا فروشگاه‌ها سه جنس را به قیمت دو جنس می‌دهند یا مدتی محدود روی جنس هایشان تخفیف ۵۰ درصد می‌گذارند و از آنجایی که به نظر پیشنهاد خوبی می‌رسند چیز‌هایی می‌خریم که واقعا به آن‌ها احتیاج نداریم.
راه مقابله: جای نگهداری از وسایل تان را محدود کنید، مثلا یک کمد را به وسایل تان اختصاص دهید و مطمئن شوید که همه‌ی آن‌ها به اندازه‌ی کافی جا دارند و برای اینکه چیز‌های بیشتری در کمد بگذارید وسایل تان را به هم فشرده نکرده اید.
۸- اجناس ارزان قیمت
ممکن است برای اینکه بتوانیم پول هایمان را پس انداز کنیم هنگام خرید وسایل مورد نیازمان انتخاب‌های ارزان تری داشته باشیم. وسایل با کیفیت گرچه قیمت بیشتری دارند، اما سال‌ها قابل استفاده هستند، اما اجناس ارزان قیمت خیلی زود خراب می‌شوند و از بین می‌روند و مجبور می‌شویم دوباره جنس جدیدی بخریم.
راه مقابله: شاید حالا بتوانید کمی از پول تان را پس انداز کنید، اما احتمالا در آینده مجبور می‌شوید پول بیشتری خرج تعمیر وسیله‌ی ارزان قیمت تان یا خرید یک وسیله‌ی جدید کنید. وقتی چیزی می‌خرید، به جای قیمت، به کیفیت آن دقت کنید.
۹- تکنیک‌های فروشنده‌ها برای مجاب کردن مشتری
بسیاری از فروشنده‌ها می‌دانند که چطور اعتماد شما را به خود جلب کنند. آن‌ها به شما می‌گویند که کدام جنس فروشگاه شان خیلی خوب نیست و کدام کیفیت بهتری دارد. آن‌ها ادعا می‌کنند که کیفیت همه‌ی جنس هایشان را می‌دانند و حتما جنسی دارند که به دردتان می‌خورد و همان چیزی است که آرزویش را دارید. وقتی گرفتار این ترفند‌ها شوید در نهایت می‌بینید که مثلا به جای یک دست لباسی که قصد خریدش را داشتید، ده دست لباس خریده اید.
راه مقابله: همیشه به خاطر داشته باشید که قصد خریدن چه چیزی را دارید. قبل از خرید، در مورد آن تحقیق کنید تا از فروشنده‌ها کمتر سؤال کنید. در اغلب موارد، مشتریانی گرفتار ترفند‌های فروشنده‌ها می‌شوند که نمی‌توانند تصمیم بگیرند کدام جنس را بخرند. مجاب کردن چنین افرادی برای خرید کردن کار ساده تری است. یک راه دیگر این است که به همراه دوستان تان به خرید بروید، چون تحت تأثیر قرار دادن همه‌ی شما کار سخت تری است.
۱۰- ترس‌های ما
خیلی اوقات ممکن است با دلیل یا بی دلیل احساس نگرانی کنیم و البته این طبیعت ذهن ما است و مسأله‌ی عجیبی نیست. وقتی هنگام خرید با جنسی مواجه می‌شوید که قصد خریدش را نداشتید، ممکن است با خودتان فکر کنید که شاید دفعه‌ی دیگر پول کافی برای خرید این وسیله نداشته باشید، در نتیجه تصمیم می‌گیرید که آن را بخرید. یک دلیل دیگر این مسأله می‌تواند این باشد که در دوران کودکی پدر و مادرتان دائما به شما نه می‌گفتند.
راه مقابله: اگر قرار باشد به کشور دیگری مهاجرت کنید، چه چیز‌هایی با خودتان می‌برید؟ طبیعتا چیز‌هایی که می‌برید خیلی زیاد نیستند و فقط وسایلی هستند که واقعا به آن‌ها احتیاج دارید، بنابراین وسایلی که باقی می‌مانند ضروری نیستند. بهتر است پول تان را خرج سفر یا کار‌های جالبی کنید که حس‌های مثبت‌تر و ماندگارتری به شما می‌دهند.
منبع: روزیاتو