برخی از جریان های سیاسی، استفاده از هر راهکاری را برای به قدرت رسیدن مجاز می دانند و در آستانه انتخابات، طرح های برنامه ریزی شده ای را اجرا می کنند.
ممکن است در شرایط عادی، پخش شدن یا پخش نشدن یک مصاحبه فانتزی و تفریحی موضوع مهمی برای مردم نباشد، اما همین جریان های سیاسی می توانند آن را به دغدغه مهم مردم تبدیل کنند.
به ویژه وقتی که در آستانه انتخابات، مردم گرفتار مشکلات فراوان اقتصادی باشند، برای جناح وابسته به مسئولان حل این مشکلات، بهترین راه، منحرف کردن ذهن مردم از مشکلات و وعده ها و هدایت انرژی و احساس مردم به سمت موضوعات فانتزی است.
این راهکار، وقتی با پوشش خبری وسیع و مظلوم نمایی همراه باشد، تاحدودی جواب می دهد و کاری می کند که حتی یک کارگر یا کارمند تعدیل و بیکار شده و بدهکار، بجای جستجوی راهکاری برای حل مشکل خود، انرژی و ذهن و فکرش را درگیر آن موضوع فانتزی کند و دغدغه اش این شود که چرا آن مصاحبه سرگرم کننده پخش نشده است. رسانه های وابسته به این نوع قدرت طلبان حتی از دروغسازی نیز بهره می برند و می توانند ادعا کنند که سیلی از انتقادها و اعتراض ها بخاطر پخش نشدن آن مصاحبه فانتزی براه افتاده است. آنچنان که گویی مردم هیچ دغدغه ای ندارند و بزرگترین مسئله آنها پخش شدن یا پخش نشدن یک مصاحبه تفریحی و سرگرم کننده بوده است.
این ترفند، مجموعه ای از روش های انتخاباتی را در بر می گیرد که برخی از آنها به این شرح است:
* مرجع سازی خبری و در اختیار گرفتن ذهن، وقت و اعتماد مخاطب
این روش این روزها در شبکه های اجتماعی به وفور دیده می شود.
* تخریب و تضعیف حریف و گفتن از خوبی های خود
در همین مثال ذکر شده می توان به وضوح تخریب حریف یا نهادها و اشخاصی که ممکن است مانع یکه تازی جناح سیاسی شوند، دیده می شود. حمله به صدا و سیما به علت اینکه دربست در اختیار انحصارطلبان مدعی بی طرفی قرار نمی گیرد، همواره در سال های اخیر یکی از اصول تبلیغاتی این گروه ها در آستانه انتخابات بوده است.
* می آید و نمی آید
نخستین فایده این ترفند بر سر زبان ها انداختن نام فرد یا افراد مورد نظر است و عملا تبلیغات را چندماه زودتر از موعد قانونی انجام می دهد. ضمن اینکه فرد مورد نظر خود به خود به عنوان کسی که آمدنش مهم است و می تواند منجی باشد، مطرح می شود و اگر نهادهای قانونی صلاحیت او را رد کنند، پروژه وارد مراحل بعدی از جمله مظلوم نمایی می شود.
* مجلس جنسیتی
حتما امسال متوجه شده اید که تقریبا همه خبرها درباره ثبت نام نامزدهای انتخابات با تاکید روی اینکه چه تعداد زن هستند و چه تعداد مرد، منتشر می شود. موضوع تفکیک جنسیتی مدت ها قبل از انتخابات هم مطرح شده بود و مقامات وابسته به جناح های سیاسی بدون استثنا باید از لزوم حضور زنان در انتخابات سخن بگویند.
توجه و تاکید روی مشارکت زنان در انتخابات یا سایر عرصه های اجتماعی به هیچ وجه نکته بدی نیست و اتفاقا مورد تاکید فرهنگ و دین ما قرار دارد و زنان در کشورما در تمام عرصه ها با شایستگی فعالیت می کنند.
در شرایطی که زنان جامعه ما حتی تا مسند وزارت نیز می رسند و در حال حاضر نیز بسیاری از پست های مهم کشور را آنها اداره می کنند، وانمود کردن به طرفداری از زنان، فقط تلاشی فریبکارانه برای جلب توجه بیشتر است.
* سن و سال
یکی دیگر از ترفندهای انتخاباتی امسال، تاکید روی سن و سال و میانگین سنی نامزدهاست. این امر بطور تلویحی انتخاب برخی اقشار را به مردم توصیه می کند. در شرایطی که برخی پست ها، مثل مجلس خبرگان رهبری نیاز به مجتهدان و علمایی دارد که لازمه رسیدن به این جایگاه، سپری شدن عمری طولانی در حوزه های علمی و فقهی است و از سوی دیگر عضو مجلس خبرگان قرار نیست کار اجرایی در دست داشته باشد.
* ثبت نام فله ای
با ثبت نام های پرتعداد، حتی کسانی که امیدی به انتخاب شدنشان نیست، می توان بهره برداری های متعددی کرد. یکی از آنها مظلوم نمایی در صورت رد صلاحیت هاست. طبیعی است کسی که شرایط قانونی احراز مقام نمایندگی را ندارد، نمی تواند وارد عرصه رقابت انتخاباتی شود، اما جناح سیاسی مورد نظر می تواند مدام مظلوم نمایی کند و خود را محق وانمود کند.
* برداشت جناحی از قانون و حمله به نهادهای قانونی
اینکه بخشی از یک قانون را پررنگ کرده و بخش های دیگر آن را نادیده بگیریم، می تواند حتی جرم و جنایت ما را هم بدون اشکال نشان دهد. وقتی چنین موضوعی ممکن است، طبیعی است که سو استفاده سیاسی از برداشت گزینشی از قانون نیز بسیار راحت تر می شود. همچنین حمله به نهادهای قانونی که می توانند مانع کامیابی گروه سیاسی شوند نیز از ترفندهای انتخاباتی است، اما چون بارها و بارها تکرار شده، اغلب مردم با آن آشنایی دارند.
شورای نگهبان همیشه در آستانه انتخابات آماج هجمه و حملات کسانی قرار می گیرد که این نهاد قانونی را مانع کامیابی خود می دانند.
* دوقطبی سازی و تاکید روی اینکه ما خوبیم
باوجود اینکه انواع دیدگاه ها در عرصه سیاسی کشور وجود دارد، جناح های قدرت طلب می کوشند فضا را دوقطبی کرده و با بد دانستن همه بجز خود، خودشان را خوب و منجی وانمود کنند.
* برچسب زدن و تکرار برخی کلمات روی افراد
اغلب افراد گمان می کنند که غیرممکن است کسانی که سابقه بگیر و ببند و کتک زدن مردم و خفه کردن منتقدان و مخالفان را دارند، ژست اشخاص طرفدار آزادی بیان و لیبرال را بگیرند، اما واقعیت این است که در دنیای قدرت طلبی به هر قیمت، با تبلیغات فراوان و ترفندهای تبلیغاتی می توان چنین فضایی را بوجود آورد. حتی می توان نام گروه یا جناحی که اعضایش چنین تفکر و سابقه ای دارند را، آزادیخواه گذاشت. این فضا نتیجه تنها یکی از ترفندهای انتخاباتی است.
* کمپین سازی
گاهی در آستانه انتخابات، افرادی که در طی سال دوران بازنشستگی را سپیری می کنند و یا به کارهای اقتصادی خود می پردازند، در رسانه ها ظاهر شده و به نفع جریان سیاسی خود تبلیغ می کنند. همراه با این ظاهر شدن های ناگهانی، سخنرانی ها و میتینگ ها هم به ویژه در جمع دانشجویان و هنرمندان زیاد می شود. این رفتار به خودی خود نه تنها نکته منفی ندارد، بلکه لازمه گرم شدن بازار انتخابات و حتی روشنگری نیز هست و به نوبه خود، از ملزومات جامعه مردمسالار است، اما وقتی قرار باشد از جوانان کشور فقط به عنوان پیاده نظام قدرت طلبان و اهرم فشار در مواقع خاص استفاده کرد، طبیعی است که مورد قبول هیچ شخص یا گروه صادقی قرار نمی گیرد و میتواند آفتی در عرصه سیاسی و اجتماعی کشور باشد.