اردوغان و طرح صلح با کردها: آیا پیشنهاد آزادی اوجالان راهی برای بازگشت به قدرت است؟
در اکتبر ۲۰۲۴، دولت ترکیه با پیشنهاد غیرمنتظره رهبر حزب MHP، دولت باچلی، به دنبال دستیابی به صلح با کردهای داخلی ترکیه است. این طرح که شامل آزادی مشروط عبدالله اوجالان، رهبر پکک، در صورت دست کشیدن از خشونت است، تحلیلگران را به این نتیجه رسانده که اردوغان بهدنبال استفاده از این موقعیت برای بازنگری در قانون اساسی و بازگشت به قدرت است. این تحولات همزمان با تغییرات سیاسی در سوریه، موقعیت منطقهای ترکیه را تقویت کرده و فرصتی برای مقابله با تهدیدات کردها بهوجود آورده است.
به گزارش خبرشهر، وبگاه The Cradle در یادداشتی نوشت: در اکتبر ۲۰۲۴، دولت باچلی، رهبر حزب راستگرای افراطی جنبش ملیگرای ترکیه (MHP) و متحد سیاسی رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، بسیاری را با پیشنهادی غیرمنتظره شگفتزده کرد.
ناظران سیاسی معتقدند که دولت آنکارا به دنبال دستیابی به صلح با کردهای داخل ترکیه است تا بتواند مواضع کردهای سوریه را هدف حملات خود قرار دهد و مانع از تعریف آنها در ارتش سوریه شود. تحلیلگران بر این باورند که صلح با کردها در داخل ترکیه به اردوغان فرصتی میدهد تا با بازنگری در قانون اساسی، زمینه را برای بازگشتش به قدرت هموار کرده و در عین حال کنترل بیشتری بر مواضع کردهای خارج از ترکیه بهویژه در سوریه بهدست آورد.
در ادامه این تحلیل، آمده است که باچلی در اکتبر ۲۰۲۴ پیشنهاد آزادی مشروط عبدالله اوجالان، رهبر زندانی حزب کارگران کردستان (پکک)، را مطرح کرد؛ به شرطی که او از خشونت دست برداشته و سازمان پکک را منحل کند. اوجالان که از سال ۱۹۹۹ در ترکیه زندانی است، مدتهاست نماد مقاومت کردها محسوب میشود. باوجود درخواستهای مکرر گروههای کرد برای آزادی یا کاهش مجازات او، مقامات ترکیه تاکنون پاسخی مثبت به این درخواستها ندادهاند.
در ماههای بعد، باچلی بار دیگر پیشنهاد خود را مطرح کرد و از حزب برابری و دموکراسی طرفدار کردها (DEM) خواست که در گفتوگوهای مستقیم با اوجالان شرکت کنند. اردوغان نیز این پیشنهاد را تأیید کرده و آن را یک “فرصت تاریخی” خواند. این پیشنهاد با تحولات سیاسی در سوریه همزمان شد؛ تحولات اخیر در سوریه که به سقوط دولت بشار اسد و تغییرات در وضعیت گروههای مختلف منجر شد، موقعیت آنکارا را در منطقه تقویت کرده است.
در این شرایط، ترکیه آماده است تا از موقعیت تقویتشده خود برای مقابله با تهدیدات کردها در سوریه بهره ببرد. بررسی نقاط عطف تاریخی درگیریهای ترکیه با پکک، از جمله تأسیس این گروه در سال ۱۹۷۸ و آغاز عملیاتهای نظامی در سال ۱۹۸۴، برای درک بهتر سیاستهای ترکیه در قبال مسئله کردها ضروری است.