به گزارش خبرگزاری خبر شهر، تست کرونای دونالد ترامپ و همچنین همسر او مثبت از آب درآمد تا ابهاماتی در خصوص آینده کارزار انتخاباتی و همچنین تکلیف قدرت در آمریکا ایجاد شود. سوال اینجاست که در صورت وخامت حال ترامپ و یا حتی مرگ او چه اتفاقی رخ خواهد داد. سیانان از قول یکی از مشاوران ترامپ نوشته که پس از انتقال او به بیمارستان برای کنترل کردن بیماری او، وضعیت تنفس رئیس جمهور آمریکا با مشکل مواجه شده است.
هرچند که ترامپ روز دوشنبه برای لحظاتی به بیرون بیمارستان آمد و به قول پرشک کاخ سفید یک نمایش سیاسی به راه انداخت، مشاور امنیت ملی دولت آمریکا گفته که ترامپ باید همچنان تحت نظر کامل پرشکان باشد و اینکه نباید ترخیص شود.
در قانون اساسی آمریکا مشخص شده که معاون رئیس جمهور، در صورت مرگ رئیس جمهور اولین گزینه جانشینی است. معاون رئیس جمهور که در بازه کنونی مایک پنس است، در صورت عدم توانایی دونالد ترامپ برای انجام وظایف ریاست جمهوری، وارد عمل میشود. مایک پنس ۶۱ ساله، روز جمعه تست کرونا داد و پاسخ آن منفی اعلام شد.
البته عدم کنارهگیری رئیس جمهور در وضعیتی که حال عمومی مساعدی ندارد هم خود موضوعی است که از لحاظ حقوقی ابعاد پیچیدهای دارد. اگر رئیس جمهور نتواند به وظایف ریاست جمهوری خود به خوبی عمل کند و از سویی دیگر حاضر نشود وظایف خود را به معاون رئیس جمهور تنفیذ کند، حکم قانونی کمی نامشخص بنظر میرسد.
اگر ترامپ بمیرد یا نتواند خدمت کند چه اتفاقی میافتد؟
قانون اساسی آمریکا در مواردی که رئیس جمهور میمیرد یا از سمت خود استعفا دهد، روشن است. بر اساس بند صریح قانون اساسی آمریکا: «در صورت برکناری رئیس جمهور از سمت خود، مرگ و یا استعفای او، معاون رئیس جمهور به مقامت ریاست جمهوری تکیه خواهد زد».
ترفیع مقام معاون رئیس جمهور در چنین شرایطی در تاریخ آمریکا چندان مورد نادری نیست، آخرین بار در سال ۱۹۶۳ و پس از ترور جان اف کندی، لیندون بی جانسون معاون رئیس جمهور جایگزین او شد.
اگر رئیس جمهور برای انجام وظایف خود بیش از حد بیمار باشد چه اتفاقی میافتد؟
بر اساس متمم قانون اساسی آمریکا که در دهه ۱۹۶۰ صورت گرفت، روسای جمهور میتوانند درصورت وخامت شرایط جسمانی خود، داوطلبانه اختیاراتی را برای معاونین خود تعیین کنند.
اگر ترامپ شدیدا بیمار شود، میتواند نامههایی به رئیس مجلس و رئیس سنا ارائه دهد و در آن بخشی از وظایف خود را به معاون رئیس جمهور ارجاع دهد. رئیس جمهور آمریکا در صورت بهبودی، میتواند وظایف خود را به طور کامل پس بگیرد.
بعد از ظهر جمعه، در حالی که انتظار میرفت ترامپ پس از عزیمت به بیمارستان «والتر رید» در مریلند بخشی از وظایف خود را به پنس واگذار کند، جاد دیر سخنگوی کاخ سفید، گفت رئیس جمهور به وطور کامل در قدرت باقی خواهد ماند و وظایف خود را به صورت از بیمارستان انجام خواهد داد.
معاونان رئیس جمهور در آمریکا فقط در سه مورد، توانستهاند قدرت را آن هم به طور موقت در دست بگیرند. در سال ۱۹۸۵، هنگامی که رونالد ریگان تحت بیهوشی برای عمل جراحی روده بزرگ قرار گرفت، حدود ۸ ساعت بوش پدر معاون رئیس جمهور وقت مسئولیت کاخ سفید را برعهده گرفت. در مقاطع زمانی دیگری هم جورج بوش در سالهای ۲۰۰۲ و ۲۰۰۷ وظایف خود را به طور موقت به دیک چینی معاون رئیس جمهور منتقل کرد.
آیا میتوان رئیس جمهور بیمار را به صورت اجباری از قدرت کنار زد؟
آمریکا همچنین امکان برکناری اجباری رئیس جمهور را تخت شرایطی پیشبینی کرده است. اگر وی برای انجام وظایف خود بیش از حد بیمار باشد و به سادگی از مقام خود استعفاء ندهد، برکنار خواهد شد.
این بند از قانون آمریکا به گروه تعیین شده از سوی کنگره اختیاراتی را برای مداخله اعطا میکند. اگر اکثریت هر یک از گروهها تصمیم گرفته و به مجلس و سنا اطلاع دهند که رئیس جمهور «قادر به انجام اختیارات و وظایف» دفتر خود نیست، معاون رئیس جمهور بلافاصله اختیارات و وظایف کاخ سفید را به عنوان سرپرست ریاست جمهوری بر عهده میگیرد. این توافق تا زمانی ادامه خواهد داشت که رئیس جمهور به کنگره اطلاع دهد که «هیچ ناتوانی» وجود ندارد و اینکه وی میتواند وظایف خود را انجام دهد.
در این صورت موضوع به مجلس نمایندگان و سنا کشیده میشود، دو سوم از اعضا در هر یک از نهادهای قانونی در آمریکا، باید رای به سلب قدرت از رئیس جمهور دهند تا وی مجبور به ترک کاخ سفید شود.
این بند از قانون تاکنون در آمریکا استفاده نشده و ملاحظات سیاسی در اینباره، رجوع به آن را دشوار کرده است.
اگر ترامپ دیگر نتواند کاندیدای جمهوری خواهان باشد چه اتفاقی میافتد؟
اگر جمهوری خواهان تصمیم بگیرند که به خاطر شرایط خاص دونالد ترامپ، فرد دیگری را جایگزین او کنند، آنگاه کمیته ملی جمهوری خواهان باید نامزد جدیدی معرفی کند. اما از آنجا که در بسیاری از ایالتها روند انتخابات از جمله چاپ برگهها رای و حتی اخذ رای آغاز شده، به وقوع پیوستن این موضوع کمی پیچیده بنظر میرسد.
ریچارد هاسن استاد حقوق در دانشگاه کالیفرنیا، در این خصوص میگوید: «این سوالی است که قانون هر ایالت در مورد آن نظر متفاوتی دارد».
اگر ترامپ تا انتخابات در قدرت حضور داشته باشد و پیروز هم شود، وضعیت مبهمتر هم میشود. چراکه برخی از ایالتها رای را برای شخص محاسبه میکنند و برخی دیگر رای را به حساب حزب میگذارند؛ بنابراین در این صورت تایید آرا به چالش جمهوریخواهان تبدیل میشود.
همه فرضیات فوق که بازتاب قوانین آمریکاست مجموعهای از «بایدها و نبایدها» است، آنچه که در صحنه سیاسی آمریکا رخ میدهد تنها برگرفته شده از قانون اساسی آمریکا نیست و مولفههای مختلفی همچون قدرت و ثروت بر اتفاقات میدانی تاثیرگذار خواهد بود.