مرگبارترین علامت ابتلا به کرونا

۹ ماه از همه گیری ویروس کرونا در جهان می‌گذرد. سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است: علائم مختلفی مانند تب، سرفه خشک، خستگی، اسهال، سردرد و گلودرد، از دست دادن حس بویایی و چشایی و بثورات پوستی از جمله رایج‌ترین مواردی است که مبتلایان به کووید ۱۹ ممکن است از خود نشان دهند. در عین حال، کودکان و جوانان احتمال دارد در صورت ابتلا هیچ علائمی از خود نشان ندهند و ناقلان خاموش این ویروس در جامعه باشند.

تحقیقات گسترده دانشمندان نشان داده است برخی افراد مبتلا چند علامت را از خود نشان می‌دهند. نخستین علامتی که افراد مبتلا به کرونا غالباً از خود نشان می‌دهند مشکلات گوارشی مانند اسهال و درد شکم و نیز تب و سرفه‌های خشک است. محققان می‌گویند غالباً مشکلات گوارشی پیش از سایر علائم و بخصوص پیش از علائم تنفسی خود را نشان می‌دهد.

مطالعات روی بیش از ۲۵ هزار بیمار مبتلا به کووید ۱۹ در چین و ۱۸ کشور دیگر نشان می‌دهد، مشکلات گوارشی یکی از علائمی بوده است که بیماران پیش از سایر علائم از آن شکایت داشته اند. دانشمندان در تحقیقات خود پی بردند ۲ مشکل گوارشی بسیار شایعی که در بیماران کرونایی دیده می‌شود بی اشتهایی و اسهال است همچنین حال تهوع و استفراغ از دیگر علائمی است که محققان در بیماران کرونایی مشاهده کردند.

با این حال، دانشمندان می‌گویند همه مبتلایان به کرونا در گام نخست علائم کم خطر مانند تب  یا تنگی نفس را از خود نشان نمی‌دهند. مطالعات نشان می‌دهد در برخی انسان‌ها نخستین علامت ابتلا به کرونا مرگبارترین علامت یعنی سکته مغزی است. محققان می‌گویند یافته‌ها نشان می‌دهد یکی از موارد تاثیر بلند مدت ویروس کرونا بر بدن، ارتباط این بیماری با سکته مغزی است.

دانشمندان اعلام کردند بررسی‌ها روی اطلاعات ۱۶۰ بیمار کرونایی که به سکته مغزی دچار شده اند، ارتباط میان کووید ۱۹ و سکته مغزی را تایید می‌کند. ۲۹ تن از این بیماران کرونایی زیر ۵۰ سال داشته اند. ۵۰ درصد افراد جوان این مطالعات سکته مغزی را به عنوان نخستین علامت کرونا و پیش از سایر علائم این بیماری نشان داده اند. این بدان معناست که نیمی از جامعه آماری این مطالعه پیش از سکته مغزی ظاهری سالم داشته و هیچ علائمی از بیماری را از خود بروز نداده اند.

دکتر لوسیانو اسپوساتو، یکی از محققان دانشگاه وسترن در این باره می‌گوید: ما شاهد افراد کاملاً سالم از جنبه ظاهری هستیم که به ناگاه دچار سکته مغزی می‌شوند. این به معنای واقعی کلمه شگفت انگیز است. این مطالعه یک هشدار به کادر درمانی و بیماران کرونایی است که در طول این همه گیری وقوع سکته مغزی می‌تواند یک امر رایج باشد.

او افزود: زمانی که ما با افرادی که دچار سکته مغزی شده اند برخورد می‌کنیم باید نخستین موردی که در ذهن داشته باشیم امکان بالای ابتلای آن‌ها به کووید ۱۹ است. در صورتی که این افراد علائم کرونا را از خود بروز ندهند، انجام تست کووید ۱۹ ضروری است، زیرا افراد کرونایی که دچار سکته مغزی شوند احتمال مرگشان نسبت به افراد عادی که دچار سکته مغزی می‌شوند، بیشتر است.

نتایج نشان می‌دهد ۴۵ درصد بیماران مبتلا به کرونا که به دلیل سکته مغزی در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) بستری شده اند، جان خود را از دست می‌دهند. این در حالی است که تنها ۱۵ تا ۳۰ درصد افراد غیرکرونایی که به دلیل سکته مغزی در آی سی یو بستری می‌شوند احتمال دارد جان خود را از دست بدهند.

زمانی این آمار رعب آورتر می‌شود که فرد دارای بیماری‌های زمینه‌ای دیگر باشد. برای مثال افرادی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای مانند چاقی، فشار خون بالا، دیابت و … باشند و همزمان مبتلا به کووید ۱۹ شوند، پس از سکته مغزی و بستری شدن در بخش آی سی یو، به احتمال نزدیک به ۶۰ درصد جان خود را از دست خواهند داد.

پیش تر نیز تحقیقات تاثیرات مخرب ویروس کرونا بر سلول های مغزی را تایید کرده بود.

دانشمندان دانشگاه ییل آمریکا اعلام کردند ویروس کرونا می‌تواند با تاثیر بر سلول‌های مغزی و ربودن آنها، از این سلول‌ها برای تکثیر خود استفاده کند. دانشمندان در این تحقیقات اعلام کردند سلول‌های مغزی یکی از اهداف مورد علاقه ویروس کرونا است.

دکتر آکیکو ایواساکی، مدیر این تحقیقات اعلام کرد: یافته‌های ما نشان داد ویروس کرونا می‌تواند نورون‌های مغزی را مورد حمله قرار دهد. ما در مغز بیماران کرونایی شاهد نورون‌های آلوده به کووید ۱۹ بودیم. زمانی که نورون‌های آلوده را مورد مطالعه قرار دادیم شاهد آن بودیم که این سلول‌ها از منظر متابولیکی (سوخت و ساز سلولی) بسیار فعال بودند. این نشان دهنده آن است که ویروس پس از ابتلای سلول‌های مغزی، آن‌ها را از بین نمی‌برد بلکه با تغییر کارکرد این سلول ها، از آن‌ها برای تکثیر خود استفاده می‌کند. در واقع ویروس سلول‌های مغز را به بردگی خود در می‌آورد.

او افزود: زمانی که این اتفاق رخ می‌دهد، این سلول‌های می‌توانند باعث کاهش اکسیژن در سلول‌های مجاور مغز شوند. از زمانی که ویروس سلول‌های مغزی را درگیر خود می‌کند، می‌تواند صدمات قابل توجهی به آن سلول و سلول‌های مجاور آن وارد کند.

دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا نیز در مطالعات خود از حمله مستقیم ویروس کرونا به سلول‌های مغزی خبر دادند. دانشمندان آمریکایی اعلام کردند ویروس کرونا توانایی آن را دارد که به طور مستقیم به مغز حمله کند. این حمله می‌تواند منجر به بروز علائمی مانند سردرد، گیجی و پریشانی و هذیان گفتن بیمار شود.

اندرو ژوزفسن، مدیر این پژوهش از دانشگاه کالیفرنیا در این باره گفت: برای انجام تحقیقات از فناوری بسیار دقیقی بهره گرفتیم. دانستن این موضوع که ویروس کرونا می‌تواند چه تاثیراتی بر مغز داشته باشد برای دانشمندان از اهمیت بالایی برخوردار است.

محققان می‌گویند به هیچ عنوان شگفت آور نخواهد بود که ویروس کرونا بتواند باعث پاره شدن غشای خونی مغز شود. در حقیقت غشای خونی دور سلول‌های مغزی را گرفته و علاوه بر خون رسانی به این سلول ها، مانع از ورود عوامل خارجی و بیماری زا به آن‌ها می‌شود. حال به نظر می‌رسد کووید ۱۹ می‌تواند این غشا را نابود و به سلول‌های مغزی حمله کند.

محققان معتقدند احتمالاً ویروس کرونا از راه بینی و از طریق عصب مربوط به حس بویایی وارد مغز می‌شود. این عصب در کارکرد حس بویایی اهمیت زیادی دارد. از همین رو، از دست دادن حس بویایی یکی از علائم رایج در میان مبتلایان به ویروس کرونا است. بخشی از مغز که مسئول حس بویایی است با سایر بخش‌های مغز در ارتباط است و به آن‌ها پیام‌هایی می‌فرستد. این مناطق خود مسئول بخش یادگیری، حافظه و احساسات هستند.

بخش حس بویایی مغز برای ارتباط با سایر بخش‌ها از مواد شیمیایی مانند دوپامین که نقش مهمی در لذت و تحرک ما دارد، استفاده می‌کند. احتمالا ویروس کرونا باعث تغییر سطح دوپامین خون می‌شود همچنین این ویروس احتمالا بر میزان مواد شیمیایی مغز مانند سروتونین و استیل کولین تاثیرگذار است. تمامی این مواد شیمیایی در فرآیند‌هایی مانند تمرکز و توجه کردن، یادگیری، حافظه و رفتار فرد اثرگذار هستند.

این تغییرات در مواد شیمیایی منجر به تغییرات در رفتار، خستگی و تغییرات شناختی می‌شود که در بیماران مبتلا به کرونا شایع است. همین موضوع منجر به بروز عوارضی مانند استرس، نگرانی و اضطراب، و افسردگی در بیماران مبتلا به کووید ۱۹ می‌شود.

همچنین استرس باعث برهم خوردن سطح سروتونین و کورتیزول مغز می‌شود که می‌تواند خلقیات و رفتار ما را تحت تاثیر قرار دهد. در نتیجه، این تغییرات می‌تواند باعث افسردگی، و نگرانی و اضطراب در فرد شود.

سازمان جهانی بهداشت از همین رو توصیه می‌کند تمامی گروه‌های سنی و جنسیتی در اماکن عمومی فاصله گذاری اجتماعی را رعایت کرده و از ماسک استفاده کنند، زیرا برخی افراد پس از ابتلا به کرونا علائمی از خود نشان نمی‌دهند. دلیل نگرانی کادر درمانی ریشه در این واقعیت دارد که در برخی افراد نخستین علائم کرونا، مرگبارترین آن است و سکته مغزی می‌تواند با خطر بالای مرگ و میر این افراد را از پای در بیاورد.

تحقیقات نشان داده است کودکان کمترین آسیب پذیری را در مقابل این ویروس دارند، اما همین اقشار سنی نیز به دلیل توانایی بالا برای انتشار ویروس در جامعه، باید حتما از ماسک استفاده کنند. شستن مرتب دست‌ها با آب و صابون، دیگر توصیه کادر درمانی و مقامات بهداشتی برای قطع زنجیره شیوع ویروس در جامعه است.